Suwmiarka elektroniczna (inaczej cyfrowa) to precyzyjny instrument służący do wykonywania bardzo dokładnych pomiarów. Dzięki zastosowaniu cyfrowej technologii w aparaturze pomiarowej możliwe jest łatwe i precyzyjne mierzenie oraz szybkie odczytywanie wyników. Cyfrowa suwmiarka znacząco różni się co do budowy aparatu odczytowego w porównaniu do jej analogowych odpowiedników – wersji zegarowej i noniuszowej.

PODSTAWOWE POMIARY SUWMIAREK:

BUDOWA SUWMIARKI – UNIWERSALNE ELEMENTY

Chociaż w użytkowaniu dostępne są suwmiarki specjalistyczne (np. do tarcz hamulcowych, do pomiaru zębów kół zębatych), to najczęściej spotykamy te przyrządy pomiarowe w ich uniwersalnej wersji. Z jakich komponentów składa się zatem typowa suwmiarka?

1. Szczęki wewnętrzne (ruchoma i przesuwna) – do pomiarów wymiarów wewnętrznych przedmiotów, np. otworów.
2. Szczęki zewnętrzne (ruchoma i przesuwna) – do pomiarów wymiarów zewnętrznych przedmiotów, tj. wałki, płytki itp.
3. Głębokościomierz – płaski pręt umieszczony w prowadnicy, z charakterystycznym wybraniem na końcu pomiarowym, służy do pomiarów głębokości np. otworów.
4. Śruba blokująca – służy do blokady/luzowania suwaka na prowadnicy.
5. Prowadnica z podziałką kreskową milimetrową oraz często calową.
6. Aparatura odczytowa (w zależności od typu suwmiarki):
   - Noniusz na suwaku ze skalą calową/metryczną – suwmiarka noniuszowa.
   - Czujnik zegarowy z mechanizmem zębatkowym na prowadnicy – suwmiarka zegarowa.
   - Ekran LCD z układem elektronicznym (liniał pojemnościowy) w prowadnicy – suwmiarka elektroniczna.

ZASADA DZIAŁANIA SUWMIARKI CYFROWEJ

W przeciwieństwie do przyrządów analogowych, suwmiarki cyfrowe nie posiadają mechanizmu zębatkowego, a analogowa tarcza zostaje zastąpiona wyświetlaczem ciekłokrystalicznym. Za obliczenia pomiarowe odpowiedzialny jest tzw. magnetyczny lub pojemnościowy enkoder liniowy. Oznacza to, że wykorzystuje się:

• zjawisko indukcji elektromagnetycznej – zastosowanie indukcji do pomiaru między pozycją czujnika a położeniem początkowym,
• mechanizm elektrodowy - czujniki wykrywają zmiany w ładunku elektrycznym, które pojawiają się, gdy zmienia się odległość pomiędzy szczękami (liniał pojemnościowy umieszczony w prowadnicy).

Elektroniczne suwmiarki nie wykorzystują więc żadnych ruchomych mechanizmów przy wykonywaniu pomiaru, dzięki czemu są dokładne i ograniczają możliwość popełnienia błędu pomiarowego, a także są odporniejsze na wstrząsy. Jedynym elementem narażonym na uszkodzenia jest wyświetlacz ciekłokrystaliczny, ale producenci często umieszczają go w solidnej obudowie, by dodatkowo ochronić ekran.

WYGODNE POMIARY DZIĘKI LCD

Pomiary wykonywane suwmiarką mogą być wyraźnie i precyzyjnie odczytane na wyświetlaczu LCD suwmiarki. Ekran LCD zastępuje też tradycyjny wskaźnik zegarowy w suwmiarce zegarowej oraz skalę noniusza w suwmiarce noniuszowej. Dzięki temu przyrząd jest znacznie łatwiejszy i bardziej elastyczny w użyciu, a wynik pomiaru dostępny od razu i wyraźnie widoczny. Wiele elektronicznych modeli dysponuje też funkcją pamięci odczytu, dzięki czemu możemy używać przyrządu w trudno dostępnych miejscach.

WYSOKA DOKŁADNOŚĆ POMIARU W SUWMIARCE ELEKTRONICZNEJ

Za pomocą suwmiarek elektronicznych można przeprowadzać bardzo precyzyjne odczyty. Większość z nich jest w stanie wykonać pomiar z dokładnością do 0,01 mm (0,0005 cala). Mogą one prezentować wyniki zarówno w jednostkach metrycznych jak i imperialnych, a niektóre pozwalają również na dokonywanie pomiarów z użyciem ułamków. Użytkownik może przeliczyć swoje pomiary z jednego systemu na drugi za naciśnięciem odpowiedniego przycisku.

ZEROWANIE SUWMIARKI I POMIARY PORÓWNAWCZE

Znacznym ułatwieniem dla użytkownika jest przycisk zerowania. Umożliwia on wyskalowanie suwmiarki do 0 w dowolnym miejscu podziałki, bez konieczności jej późniejszej manualnej rekalibracji. Cyfrowy charakter narzędzia znacznie upraszcza kalibrację/rekalibrację w porównaniu do wersji analogowych.
Wykonywanie pomiarów porównawczych (względnych) też jest prostsze dzięki funkcji zerowania. Wystarczy zmierzyć obiekt odniesienia, nacisnąć przycisk zerowania, a następnie zmierzyć obiekt, który ma być porównywany. Wyświetlona wartość będzie różnicą (lub jej brakiem) pomiędzy dwoma wymiarami.

ZASADY KONSERWACJI SUWMIARKI CYFROWEJ

Aby zachować urządzenie w bardzo dobrym stanie przez jak najdłuższy czas, należy:

• suchą szmatką oczyścić przyrząd przed użyciem w celu pozbycia się wilgoci i zabrudzeń,
• chronić przed kontaktem z cieczami i utrzymywać w stałej czystości,
• nie czyścić rozpuszczalnikiem oraz środkami szorującymi,
• wyjmować baterię na czas dłuższego nieużywania,
• przechowywać suwmiarkę w oryginalnym futerale,
• nie eksponować urządzenia na wysokie/niskie temperatury,
• chronić przed działaniem pola magnetycznego i elektromagnetycznego.

KOMUNIKACJA Z URZĄDZENIAMI KOMPUTEROWYMI

Niektóre suwmiarki posiadają funkcję komunikacji z interfejsami komputerowymi. Oznacza to, że wykonane pomiary mogą być zapisywane w pliku tekstowym lub arkuszu kalkulacyjnym. Oszczędza to czas potrzebny na ręczne zapisywanie wyników i pozwala uniknąć pomyłek oraz umożliwia cyfrowe przetwarzanie danych pomiarowych.

Suwmiarki mogą łączyć się z komputerem za pomocą np. portów RS232, USB czy bezprzewodowo (Bluetooth).

PODSUMOWANIE: ZALETY I WADY SUWMIAREK ELEKTRONICZNYCH

Wybór między opcją zegarową, noniuszową a elektroniczną zależy od preferencji użytkownika i sposobu użytkowania narzędzia. Poniższa lista zawiera krótkie zestawienie cech suwmiarek cyfrowych, pomocne przy decyzji o zakupie.

ZALETY:

• łatwość odczytu pomiarów dzięki ekranowi LCD,
• wysoka szybkość odczytu,
• wysoka dokładność i niezawodność,
• możliwość wyzerowania w dowolnym punkcie,
• prosta kalibracja/rekalibracja,
• łatwe przeliczanie wyników pomiarów na mm/cale,
• cztery typy wykonywanych pomiarów – wewnętrzne, zewnętrzne, głębokości i stopniowe,
• długa żywotność baterii,
• odporność na wstrząsy - brak mechanizmów analogowych,
• przystępność cenowa.

WADY:

• wrażliwość na wodę (poza wersjami wodoodpornymi),
• podatność układów elektronicznych suwmiarki na bardzo wysokie / niskie temperatury,
• wrażliwość na pole magnetyczne i elektromagnetyczne,
• konieczność stosowania baterii.

DLA KOGO?

• dla potrzebujących szybkich odczytów (np. przy produkcji hurtowej, masowej),
• dla początkujących użytkowników (łatwość pomiaru i odczytu),
• dla potrzebujących wysokiej dokładności pomiaru.

Na rynku dostępne są suwmiarki cyfrowe wielu firm, w rozpiętości cenowej od kilkudziesięciu do kilku tysięcy złotych, oferujące bardzo zróżnicowaną jakość wykonania i funkcjonalność. To, co je wszystkie łączy, to zasada działania aparatury pomiarowo-odczytowej oraz fakt, że ze względu na swoją łatwość obsługi znajdują wielu nabywców zarówno wśród amatorów jak profesjonalistów.