Stal nierdzewna ma bardzo szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach dzięki właściwościom mechanicznym i wytrzymałości. Stosowana jest nie tylko w przemyśle, ale również w wielu innych branżach, np. elektronicznej czy chemicznej. Została wynaleziona już w 1912 roku, ale minęło sporo czasu, zanim jej własności zaczęto dostrzegać i wykorzystywać do wielu przedsięwzięć budowlanych i architektonicznych. Dzięki trwałości, praktyczności, elegancji i ponadczasowości stal nierdzewna jest w stanie sprostać wielu różnym wymaganiom jakie są stawiane budowlanym materiałom. Co kryje w sobie ten materiał i jakie są właściwości i zastosowanie stali nierdzewnej? Sprawdźmy.
Blacha nierdzewna - rodzaje
Arkusze stali nierdzewnej to stopy żelaza, które muszą mieć minimum 11% chromu w składzie. Dzięki tlenkowi chromu, wierzchnia warstwa zyskuje odporność na korozję. Jest to bardzo trwała powłoka, która w przypadku zaistniałych uszkodzeń mechanicznych, może odbudować się sama, nie naruszając odporności na korozję.
Jeśli chodzi o stale nierdzewne to wyróżniamy stal martenzytyczną. Taki rodzaj stali zawiera do 8% niklu, 0,1-1% węgla, 13-19% chromu a także do 1% molibdenu, a odporność na korozję jest najniższa spośród wszystkich rodzajów stali nierdzewnych, stal jest twarda a także krucha, cechują się świetną udarnością. Najczęściej znajduje swoje zastosowanie w przemyśle naftowym, jako materiał z którego wykonywane są m.in. krakingowe urządzenia, części maszyn, narzędzi skrawających, tnących pomiarowych, pomp.
Kolejnym rodzajem jest stal ferrytyczna, która zawiera do 0,8% węgla, 10,5 - 30% chromu, może zawierać także dodatki niklu, aluminum, dodawanie niobu, tytanu czy cyrkonu wpływa na zapobieganie międzykrystalicznej korozji. Wykorzystywana jest najczęściej do produkcji układów wydechowych dla pojazdów, a także w budownictwie do budowy stalowych konstrukcji, mostów, elewacyjnych paneli, dachowych pokryć.
Następnym rodzajem jest stal austenityczna, zawierająca więcej niż 16,5 % chromu, ponad 8% niklu, jak również węgla, manganu, azotu. W celu osiągnięcia odporności na korozję i możliwość obrabiania, dodawana jest również miedź, siarka, molibden, tytan i niob. Jest to stal o niezwykle dużej odporności, dlatego często znajduje swoje zastosowanie w przemyśle chemicznym, petrochemicznym (wymienniki ciepła, rurociągi przemysłowe) , lotniczym (konstrukcje), kolejowym, okrętowym, budowlanej inżynierii i gospodarstwie domowym.
Cechy stali nierdzewnej
- Niska rozszerzalność cieplna.
- Bogaty wybór produktów ze stali (np. rury, płaskowniki, kątowniki, siatki, pręty, blachy).
- Bezproblemowe łączenie elementów ze stali, formowanie i obróbka.
- Sztywność a także wytrzymałość wyrobów hutniczych.
- Niski stopień termicznej rozszerzalności.
- Spory wybór rodzajów powierzchni (np. matowe, lustrzane, z tłoczonymi lub trawionymi wzorami, koloryzowane, szlifowane).
- Wysoka temperatura roztapiania.
- Trwałość, jaką możemy znaleźć w przypadku wyrobów ze stali nierdzewnej jest o wiele większa, niż w kwestii innych wykończeniowych materiałów, potrafi pozostać niezmienna przez dziesiątki lat.
- Co ważne, jest odpowiednim materiałem zarówno w styczności z wysoką, jak i niską temperaturą, a także na jej plus przemawia odporność na ogień, gdyż inne rodzaje stali mają o wiele niższą w porównaniu do nierdzewnej.
- Zaletą, jaka charakteryzuje stal nierdzewną jest odporność na zarysowanie, dzięki stosownemu utwardzeniu w procesie walcowania, wyroby ze stali nierdzewnych wykazują niezwykle istotną odporność, dlatego rekomendowane są do zastosowania w miejscach, gdzie istnieje ryzyko uszkodzenia lub zniszczenia.
- Kolejnym plusem stali nierdzewnych jest niewidoczność odcisków palców, dlatego świetnie sprawdzi się w miejscach publicznej użyteczności, a jedynymi kosztami jakie możemy ponieść jeśli chodzi o takie rozwiązania, to koszty utrzymywania czystości i ewentualnych konserwacji.
Stal nierdzewna - inne zastosowania
Wyroby ze stali nierdzewnej są coraz popularniejsze i występują w wielu dziedzinach życia.
- Jest stosowana już nie tylko w dużych budynkach, biurowcach, hotelach czy centrach handlowych ale również w naszych domach, bo przecież popularność kuchenki gazowej, elektrycznej, czy mikrofalowej ze stali nierdzewnej wzrasta, podobnie jak lodówki, okapu czy garnków i sztućców, zlewów. Nie jest to podyktowane jedynie pobudkami modowymi, ale również praktycznymi, za którymi przemawiają zalety stali nierdzewnych.
- W budownictwie, najczęściej ze stali nierdzewnej korzysta się w przypadku m.in wykonywania balustrad, poręczy, osłon dla kolumn i filarów, drzwiowych i okiennych profili, przeciwpożarowych drzwi, kabin wind.
- Stal nierdzewna może być zastosowana również jako element dekoracyjny wykorzystywany do aranżacji wnętrz np. hoteli, pubów, biur, restauracji, a także jako materiał z którego wykonane są meble do sklepów i biur. Coraz częściej spotykane są również połączenia stali nierdzewnej z kamieniem, drewnem lub szkłem, takie meble wyglądają elegancko i czysto.
- Sprzęt ze stali nierdzewnej znajduje się również w papierniczych i celulozowych zakładach.
- W przemyśle chemicznym rury, reaktory, naczynia, zbiorniki, a także wiele innych sprzętów wykonana jest ze stali nierdzewnej, zazwyczaj austenitycznej.
- W przemyśle spożywczym również jest niezbędny, ponieważ prócz szkła i niektórych sztucznych tworzyw, stanowi materiał wykorzystywany w przetwórstwie, a także transporcie żywności, ponieważ w procesie produkcji żywności higiena, schludność i czystość odgrywają ogromne znaczenie.
- Stal kwasoodporna nierdzewna jest świetnym materiałem do wykonywania np. kominków.
Stale nierdzewne to nazwa dla jednej grupy jakościowych stali, których właściwości doceniamy na co dzień w wielu dziedzinach. Pełnią swoje funkcje nie tylko w przemyśle ale również w naszym domu. Stal nierdzewna nieraz jest niedoceniana przez nas, ponieważ nie zdajemy sobie sprawy z tego ile zalet posiada.